توسـعه و پیشرفـت روز افـزون دانـش پزشـکی و همچنیـن اسـتفاده از تکنولوژی های تشـخیصی جدید در ایـن رشـته در زمینه ژنتیک پزشـکی – بویژه پس از تکمیـل پروژه ژنوم انسـانی- باعـث پیشرفـت سریـع دانـش ژنتیـک در زمینـه روش های جدیـد توالـی یابـی گردیـد کـه منجـر بـه ظهـور نسـل جدیـد توالـی یابـی ژنومـی یـا NGS شده است . از کاربردهای این تکنولـوژی پیشرفته توالـی یابی کل ژنوم ، تعیین تغییـرات سـاختاری و تغییـر در SNP ، بررسـی هـای جامـع تعداد نسـخه ژنها، شناسـایی چند شـکلی ها و جهشـهای نقطه ای ، بررسـی بیـان ژنهـا، شناسـایی جهـش هـای کوچک و کاربرد های مختلف دیگر می باشد.
اکنون طیف وسیعی از خدمات تعیین توالی شامل تعیین توالی کل اگزونها (اگزوم سکونسینگ ) برای بیش از بیست و یک هزار ژن و روش های دیگر هدف مند موسوم به تارگت سکوئنسینگ ( که بیش از سی بسته مشتمل بر بیش از پنج هزار بیماری ژنتیکی را پوشش می دهد) هم در دنیا و هم در ایران در دسترس قرار گرفته است که علاوه بر بررسی یک یا چند ژن مسئول یک بیماری ، می توان به طور همزمان تعداد زیادی ژن درگیر در بیمابه عنوان مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد . در هر یک از این موارد تعدای از ژنهای شناخته شده به صورت یک پنل تشخیصی مورد بررسی و تجزیه ریهای پیچیده تر را مورد بررسی قرار داد به عنوان مثال برای ناشنوایی بیش از ۱۰۰ ژن ، برای نقص های اسکلتی بیش از ۳۰۰ ژن و برای عقب ماندگی های ذهنی در یک پنل، بیش از ۵۰۰ ژن مورد بررسی قرار می گیرد.
موارد زیر مثال هایی از اختلالاتی هستند که به روش NGS و با بررسی تعدادی ژن یا کل ژنوم مورد بررسی قرار می گیرند:
• ناتوانی ذهنی و تاخیر تکاملی
• ناشنوایی های ارثی
• نابینایی های ارثی
• بیماری های متابولیک ارثی
• بیماری های سیستم اسکلتی و استخوانی
• معلولیت های حرکتی
• بیماری های سیستم اعصاب مرکزی
• بیماری های ژنتیک پوست (ژنودرماتوزها)
• بیماری های ژنتیک قلب (آریتمی ها) و…
• سرطان های ارثی
• بیماری های خونی و اختلالات انعقادی
• اختلالات نقص ایمنی
• بیماری های ژنتیک غدد درون ریز
• بیماری های ژنتیک دستگاه گوارش
• بیماری های ژنتیک دستگاه تنفسی
• بیماری ژنتیک عملکرد و ساختار کلیه
• اختلالات ژنتیک دستگاه تولید مثل و علل نازایی و ناباروری
• بررسی های ژنتیک قبل از لانه گزینی
• تعیین انبوه وضعیت ناقلی در زوج های خویشاوند قبل از ازدواج و بارداری
• تعیین آسیب پذیری و تشخیص زودرس بیماری های قابل پیشگیری (سرطان ها، اختلالات قلبی
و عروقی، حساسیت به داروها) و…